Celtic Spirit spiritualiteit, Natuurreligie, Keltische festijnen, Volle en nieuwe maan rituelen

Yule
Tijd: 21 december
Andere namen: Midwinter,
winterzonnewende, winter solstitium, joel

Kenmerk
Yule is de langste nacht. Rond 21 of 22 december bereikt de zon op het noordelijk halfrond zijn laagste stand. We nemen aan dit ook al in de Steentijd een belangrijk moment was, want een aantal megalithische bouwwerken zijn zodanig ontworpen dat het zonlicht met Midwinter in het binnenste van de tempel kon vallen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij Newgrange in Ierland.

Als we ons afvragen wat nou precies gevierd werd met Midwinter, wordt het al minder duidelijk. Vaak wordt de terugkeer van het licht gelijkgesteld met de geboorte van de Zonnegod, maar dat is een beetje te simpel voorgesteld. In West-Europa is de zon zelden als belangrijkste God van een bepaalde groep of stam aanbeden. De zon werd wel gezien als een belangrijke factor in de jaarcyclus, maar meestal niet zo belangrijk als de Vegetatiegod, ook wel genaamd De God van Dood en Wedergeboorte, die zich offerde in de vorm van het graan, wat we met Lammas vieren. Het is niet deze Vegetatiegod die met Joel geboren wordt. Immers, het zaad is de grond nog niet eens in -- dat vieren we pas met Imbolc -- en er komt zeker nog niets boven de grond uit. Als de Vegetatiegod geboren wordt, dan is het in de vorm van alle gewassen die in het late voorjaar en de zomer boven de grond uitkomen.
Naast de landbouw was de veeteelt een belangrijk middel van bestaan voor vele mensen, en dan is de geboorte van jonge dieren een belangrijk gegeven. In heidense beschavingen werd de geboorte van dieren vaak vergeleken met de geboorte van de God, maar met Midwinter is nog geen sprake van jonge dieren, dat komt pas in het voorjaar.
Midwinter is dus niet de geboorte van de God als vegetatie of als dier, maar wat dan wel? Om dit feest te begrijpen moeten we het samen met Midzomer bekijken. Midzomer is een keerpunt, waarbij de kracht van de zon niet langer toeneemt. Vanaf Midwinter heeft heel de natuur in het teken van groei en toename gestaan. Die groei wordt met Midzomer een halt toegeroepen en vanaf dat moment gaan langzaam maar zeker afbrekende krachten de boventoon voeren. Alle eenjarige planten sterven af, de een wat eerder, de ander wat later. Loofbomen laten hun bladeren vallen.
Deze twee tegengestelde krachten in de natuur, van groei en afbraak, zijn in volksverhalen vele eeuwen, en waarschijnlijk duizenden jaren lang, voorgesteld als de strijd tussen twee vorsten. Met name in Engeland werden ze vaak voorgesteld als de Eikkoning en de Hulstkoning. De Eikkoning is de groeikracht in de natuur, die met Joel de Hulstkoning, de afbrekende kracht, verslaat. De Hulstkoning is op het toppunt van zijn kracht en daarom is het hulstblad een symbool dat we nog steeds in kerstversieringen tegenkomen, maar hij heeft zijn tijd gehad en moet het veld ruimen voor de Eikkoning.
Met Joel werden vanouds grote vuren aangestoken. Ten dele is dat om de terugkeer van het licht te vieren, maar vuur heeft ook een transformerende werking. Het vuur heeft de vonk van het goddelijke in zich, de vonk die elk jaar opnieuw na de winter Moeder Aarde zal bevruchten. Daarom werd met Joel een groot blok eikenhout verbrand, het joelblok. De as hiervan werd met Imbolc over de akkers gestrooid. Het vuur vernietigt de vruchtbaarheid van de eik niet, maar transformeert en verjongt deze groeikracht om ook in het nieuwe voorjaar weer de vegetatie te laten groeien.
Viering van het Joelfeest
Je kunt om het Joelfeest op te luisteren hulstbladeren en maretak (mistletoe) ophangen. Groenblijvende takken en rode bessen symboliseren in deze donkere dagen dat de natuur weer groen zal worden en zal gaan bloeien.
Het Joelritueel leent zich bij uitstek om zaken die al een tijd vastzitten opnieuw in beweging te brengen. Probeer datgene dat is vastgelopen een bepaalde vorm te geven en verricht er dan een handeling mee die de beweging uitbeeldt. Stel dat je het gevoel hebt dat de relatie met een vriend, vriendin of familielid een beetje is vastgelopen. Je maakt dan iets dat voor jou deze persoon uitbeeldt, bijvoorbeeld door een foto van die persoon te nemen, of een voorwerp dat je van deze persoon hebt gekregen. Leg dit voorwerp midden in de Cirkel en loop er driemaal widdershins (tegen de klok in) omheen. Daarna neem je het voorwerp in je hand en loopt er driemaal deosil (met de klok mee) de Cirkel rond. Door widdershins te lopen laat je dingen achter je. Je laat daarbij het voorwerp liggen, waarmee je aangeeft dat je niet deze persoon achter je wilt laten, maar wat er tussen jullie is gekomen. Door deosil te lopen bouw je iets nieuws op. Door het voorwerp hierbij mee te nemen geef je aan dat je samen met deze persoon iets nieuws wilt opbouwen en dingen weer in beweging wilt zetten. Als je het ritueel met anderen doet kan elk op deze manier iets uitbeelden dat is vastgelopen en weer op gang gezet moet worden.
We wensen je een fijne Joelviering, waar je nog vaak met veel plezier aan terug zult denken. Moge wat je in beweging hebt gezet in beweging blijven zolang jij dat wilt.

Print deze pagina